Na początek rozczarowanie – nie ma czegoś takiego jak obiektywnie najlepsze IKE dla wszystkich. Piękno i przekleństwo (jednocześnie) indywidualnych kont emerytalnych polega na tym, że pod tym pojęciem może się kryć praktycznie nieskończona ilość różnych inwestycji. Wszystko zależy nas. To jedna z wielu różnic między dobrowolnym trzecim filarem (IKE, IKZE, PPE) a przymusowym pierwszym (ZUS) i drugim (OFE), gdzie wszyscy dostają mniej więcej to samo.
Nieskończona ilość różnych możliwości– to brzmi pięknie. Nic tylko wybrać najlepszą opcję. Ale w praktyce dla większości z nas, szczególnie tych bez wiedzy o finansach, nadmiar możliwości oznacza olbrzymie zamieszanie i duży potencjał do popełniania błędów przy wyborze inwestycji.
Jak wybrać najlepszeindywidualne konto emerytalne dla siebie? Jakich błędów unikać? O czym warto wiedzieć?
Dlaczego wybór IKE jest skomplikowany?
Indywidualne konto emerytalne to nie jest gotowa inwestycja. To wyłącznie konstrukcja prawna (tutaj ustawa), w ramach której kilka rodzajów instytucji finansowych może oferować konkretne produkty.
Te instytucje finansowe to:
- banki,
- towarzystwa funduszy inwestycyjnych,
- biura maklerskie,
- powszechne towarzystwa emerytalne,
- firmy ubezpieczeniowe.
Te konkretne produkty to:
- ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym
Ktoś, kto chciałby gromadzić oszczędności na IKE, ponieważ chce chronić zyski z nich przed korozyjnym działaniem podatku Belki, a przy okazji stworzyć jasny kanał odkładania na prywatną emeryturę, musi odpowiedzieć sobie na trzy pytania.
1. W jakiej formie chcę gromadzić oszczędności na indywidualnym koncie emerytalnym?
2. Która instytucja finansowa daje najlepsze warunki dla tej formy oszczędzania lub inwestowania?
3. W jaki sposób będę oszczędzać lub inwestować?
Przejdźmy ten proces krok po kroku na trzech przykładach:
1.
Pierwszy krok: chcę gromadzić oszczędności w funduszach inwestycyjnych
Drugi krok: wybieram jedno z kilkunastu towarzystw funduszy inwestycyjnych, które mają w ofercie możliwość inwestowania w ramach IKE
Trzeci krok: decyduję się na lokowanie środków w konkretne fundusze (samodzielnie lub korzystając z rekomendowanych strategii modelowych), wpłacam pieniądze regularnie lub nie, zarządzam nimi aktywnie lub nie
2.
Pierwszy krok: chcę gromadzić oszczędności na gwarantowanych depozytach bankowych
Drugi krok:wybieram jeden z kilku banków, które mają w ofercie rachunki oszczędnościowe w formie IKE
Trzeci krok: wpłacam pieniądze regularnie lub nie
3.
Pierwszy krok: chcę gromadzić oszczędności za pomocą rachunku maklerskiego, samodzielnie kupując na giełdzie akcje i obligacje
Drugi krok: wybieram jedno z biur maklerskich, które mają w ofercie rachunek inwestycyjny IKE
Trzeci krok:samodzielnie dobieram akcje, obligacje i inne aktywa dostępne na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
Wbrew pozorompostawienie tych trzech kroków to nie jest bułka z masłem, szczególnie w przypadku bardziej skomplikowanych ofert (funduszy, ubezpieczeń, giełdy). Jak wybrać najlepsze towarzystwo funduszy inwestycyjnych? Jak podzielić środki między dostępne fundusze? Co z nimi robić wraz z upływem czasu i zmianami ich wyceny? W które akcje i obligacje inwestować na rachunku maklerskim?
Jak wybrać najlepsze IKE?
Nie ulega wątpliwości, że temat jest złożony, ale moim zdaniem nie ma też czego się bać. Warto zacząć od odpowiedzi na cztery pytania, które powinny pomóc nam zająć jakieś stanowisko wobec różnych dostępnych możliwości.
1. Czy chcę (i potrafię) aktywnie zarządzać swoją inwestycją?
Jeśli nie, warto rozważyć jedną z tych możliwości:
- IKE rachunek oszczędnościowy
- IKE obligacje skarbowe
- IKE dobrowolny fundusz emerytalny
- IKE ubezpieczenie na życie z funduszem gwarantowanym
- IKE z funduszami inwestycyjnymi ze strategią modelową
Jeśli tak, warto rozważyć jedną z tych możliwości:
- IKE z funduszami inwestycyjnymi ze strategią indywidualną
- IKE rachunek maklerski
- IKE ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi
2. Czy akceptuję czasowe wahania wartości kapitału na swoim IKE?
Jeśli nie, powinniśmy wybrać jedno z tych rozwiązań:
- IKE rachunek oszczędnościowy
- IKE obligacje skarbowe
- IKE ubezpieczenie na życie z funduszem gwarantowanym
Jeśli tak, możemy wybrać jedno z tych rozwiązań:
- IKE z funduszami inwestycyjnymi
- IKE rachunek maklerski
- IKE ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi
- IKE dobrowolny fundusz emerytalny
3. Czy akceptuję opłaty za możliwość oszczędzania w trzecim filarze?
Jeśli nie, nasze pieniądze muszą trafić na rachunek oszczędnościowy w banku.
Jeśli tak, możemy rozważyć oszczędzanie w pozostałych rodzajach IKE. W funduszach inwestycyjnych, dobrowolnych funduszach emerytalnych oraz ubezpieczeniach na życie należy spodziewać się stałej opłaty za zarządzanie aktywami oraz innych jednorazowych opłat (np. zazałożenie konta). Na rachunku maklerskim zapłacimy prowizje za transakcje, a w niektórych biurach również opłatę za prowadzenie konta. Na IKE obligacje skarbowe opłaty są naliczane od drugiego roku trwania inwestycji i maleją z czasem.
4. Jakiej średniorocznej stopy zwrotu (ponad inflację) oczekuję po 20-30 latach prowadzenia konta?
Jeśli zadowoli nas gwarantowane 1-3%, możemy wybrać jedną z następujących możliwości:
- IKE rachunek oszczędnościowy
- IKE obligacje skarbowe
- IKE ubezpieczenie z funduszem gwarantowanym
W tym miejscu kończą się gwarantowane stopy zwrotu. Wszystko powyżej ok. 2% rocznie ponad inflację będzie obarczone ryzykiem (tak rozumiem to pojęcie), a skuteczne wypracowanie takich zysków może wymagać zastosowania odpowiedniej strategii (tak rozumiem to pojęcie).
Jeśli zadowoli nas 2-4%, możemy wybrać jedną z następujących możliwości:
- IKE w funduszach pieniężnych lub obligacyjnych
Jeśli zadowoli nas ok. 3-5%, możemy wybrać jedną z następujących możliwości:
- IKE w funduszach stabilnego wzrostu lub zrównoważonych,
- IKE dobrowolne fundusze emerytalne
Jeśli poszukujemy długoterminowego zysku powyżej 5-6% ponad inflację rocznie, będziemy musieli wykorzystać jedną z następujących możliwości:
- IKE w funduszach akcyjnych (w części lub w całości)
- IKE rachunek maklerski
Wszystkie te pytania i podpowiedzi zebrałem w jednym dokumencie. Ich zadaniem jest pomoc w zdiagnozowaniu, jakie IKE może być najlepsze w odniesieniu do naszych celów (stopy zwrotu, horyzont inwestycyjny), przekonań (poziom ryzyka, koszty) i umiejętności (samodzielne zarządzanie).
Dobra wiadomość jest taka, że możemy przenosić oszczędności pomiędzy dostawcami indywidualnych kont emerytalnych. Po roku od podpisania umowy jesteśmy wolni, gdybyśmy w międzyczasie zmienili swoje cele i przekonania lub podnieśli umiejętności. Taka elastyczność połączona z możliwością ochrony inwestycji przed podatkiem Belki nie występuje nigdzie poza trzecim filarem.
Warto również przejrzećinne narzędzia wspierające oszczędzanie i inwestowanie.