Czytelnik zadał mi następujące pytanie: „Co się dzieje z IKE w formie lokaty, w chwili gdy danemu bankowi podwinie się noga i klienci będą korzystali z dobrodziejstw BFG? Konto IKE jest zamykane, zaś środki są wypłacane z potrąceniem podatków (jeżeli oszczędzaliśmy stosunkowo krótko i nie osiągnęliśmy jeszcze odpowiedniego wieku)? A może konto zostanie automatycznie przeniesione do innego banku prowadzącego IKE (zapewne PKO BP). A może stanie się zupełnie coś innego?” (cały komentarz).
Zadzwoniłem w tej sprawie na infolinię Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Czego się dowiedziałem?
Po pierwsze, od początku działania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w obecnej formie nie mieliśmy do czynienia z zawieszeniem działalności lub upadłością żadnego banku komercyjnego lub spółdzielczego, który prowadziłby umowy o depozyt bankowy powiązany z indywidualnym kontem emerytalnym.
Ostatnim zawieszonymprzez Komisję Nadzoru Finansowego bankiem komercyjnym był Bank Staropolski. Wydarzyło się to w 2000 roku, podczas gdy indywidualne konta emerytalne funkcjonują od września 2004 roku. Z kolei spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i), których niektórzy deponenci przechodzili niedawno procedurę wypłaty środków przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny po likwidacji kasy, nie były w ogóle uprawnione do oferowania IKE.
Najważniejszy wniosek– Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie przećwiczył jeszcze w praktyce scenariusza wypłaty depozytów powiązanych z IKE. Nie mamy historycznego precedensu, który byłby wskazówką, jak może działać wtedy ta instytucja (dotychczasowej doświadczenia BFG).
Po drugie, ani w ustawie o IKE i IKZE, ani w ustawie o BFG nie ma opisanej w szczegółach procedury wypłaty tego typu depozytów przez Fundusz. Najbardziej adekwatnym fragmentem ustawy o Bankowym Funduszu Gwanrancyjny w tej sytuacji jest artykuł 26l:
„1. Zarząd Funduszu określa, w drodze uchwały:
1) informacje o podmiocie, za pośrednictwem którego będą realizowane wypłaty środków gwarantowanych;
2) sposób dokonywania wypłat.”
Inaczej mówiąc, na poznanie szczegółów procedury wypłaty przez BFG depozytów powiązanych z IKE, gdyby jakiś bank komercyjny lub spółdzielczy został postawiony w stan upadłości, musielibyśmy poczekać do uchwały zarządu Funduszu.
Po trzecie, moja rozmówczyni na infolinii BFG powiedziała, że Fundusz musi zachować ciągłość środków i przekazać je na taki sam rodzaj rachunku. Czyli transfer nastąpiłby na IKE w innej instytucji, a nie na „zwykłe” konto osobiste czy oszczędnościowe.
Procedura byłaby więc podobna do wypłaty transferowej, do której uprawnieni są właściciele tych kont. Oznacza to, że oszczędności byłyby chronione przed podatkiem Belki – tarcza podatkowa powiązana z IKE pozostałaby nietknięta.
W rozmowie usłyszałem, że klient mógłby założyć indywidualne konto emerytalne w nowym banku lub innej instytucji finansowej i poinformować o tym w procesie wypłaty środków przez BFG. To do wybranej przez niego instytucji trafiłyby środki z IKE.
Jednocześnie byłaby również opcja domyślna „dla leniwych”, prawdopodobnie byłoby to IKE w PKO BP. To bank, którego infrastruktura była w przyszłości wykorzystywana do obsługi deponentów banków i kas w stanie upadłości.
Po czwarte, warto dodać, że zanim Bankowy Fundusz Gwarancyjny przystąpi do wypłaty depozytów objętych ubezpieczeniem muszą zostać spełnione (wszystkie) trzy warunki:
a) w banku wprowadzony musi zostać zarząd komisaryczny (którego pierwszym priorytetem jest jego udana restrukturyzacja)
b) Komisja Nadzoru Finansowego musi zawiesić działalność banku
c) Komisja Nadzoru Finansowego musi skierować do sądu wniosek o ogłoszeniu upadłości banku
Tak czy inaczej, mimo że scenariusz upadłości banku prowadzącego indywidualne konta emerytalne nie został jeszcze nigdy przećwiczony, wydaje się, że ubezpieczone oszczędności zostałyby obsłużone przez BFG w sposób uporządkowany.
Najważniejsze informacje to:
- środki trafiają na IKE w innej instytucji finansowej, a nie „zwykłe” konto osobiste czy oszczędnościowe (BFG dąży do zachowania ciągłości)
- podatek od zysków kapitałowych (Belka) nie jest pobierany
- prawdopodobnie klient będzie miał możliwość wskazania nowego dostawcy, do którego trafi przelew z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
- prawdopodobnie będzie również opcja domyślna dla osób, które same nie podejmą decyzji
- proces będzie rozłożony w czasie na etapy
Tutaj wszystkie artykuły o trzecim filarze, IKE oraz IKZE.
Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.
Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.
Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.